Jan-19: Overdrijven
Vroeger was ik daar erg goed in. Schoolvrienden ook. Alles werd opgeblazen naar enorm of groter. Later kreeg ik in de gaten dat dat overdrijven niet zo handig was. Bij meet- en regeltechniek leerde ik dat je met differenciëren een stuk verder komt. Overdrijven werkt namelijk escalerend en dat kan nare gevolgen hebben.
Nou heb ik al jaren de indruk dat de media ook steeds meer overdrijven. Ze blazen zaken op om maar het meeste aandacht te krijgen. Dat geldt niet alleen voor de journalisten of politici, maar ook de gewone man in de straat. Geinterviewden beginnen met huilen als er een camera op ze gericht wordt, je weet maar nooit of kijkers dan meer hulp gaan bieden.
Dit overdrijven zit ook al jaren in de weerberichten. Ik neem die dan ook met flink wat korrels zout. Als zij stellen dat het ‘heel erg’ wordt, dan denk ik dat de kans groot is dat het iets erger is dan normaal.
Gisteren was zo’n dag. Het stormde, orkaan Kyrill kwam voorbij. Rond een uur of 17 werd het wat rustiger en heb ik een rondje door de verlaten stad gelopen. 20 kleine takken en 1 dakpan op de de stoep. Tussen 20 en 23 uur was het weer flink waaien en precies om 0 uur werd het windstil. Geen enkel geloei meer rond m’n huis.
Vanochtend wederom een flink rondje door de stad gelopen. De ene dakpan was opgeruimd en er waren geen sporen van andere dakpannen die de grond geraakt hadden. Ook geen enkele omgewaaide boom gezien. De grote markiezen op de bovenverdieping van het grandcafé Gulden Vlies hingen er nog allemaal en ongeschonden. De uitbater had ze niet ingeklapt, waarschijnlijk om nieuwe te kunnen krijgen via de verzekering. Die vlieger is dus mooi niet opgegaan.
Het geeft wel aan dat het hier met de wind erg meeviel. In de storm van 2002 waaiden hier een 10-tal woudreuzen om. Bomen van ruim 100 jaar met een stam van anderhalve meter doorsnee. Deze keer was er niet eens een grote tak van de overgebleven bomen gewaaid. Het viel hier dus allemaal reuze mee ondanks dat we niet ver van de kust zitten.
Zelf heb ik de November-stormen meegemaakt. In de 70-ger jaren was het een aantal Novembers flink raak. Overal kapotte dakpannen op de weg en risten bomen die omwaaiden. Zelfs 100-den bomen die goed beschut op de Veluwe en in Drentse bossen stonden, waaiden en-masse om. In die tijd werd er nog niet opgeboden tussen de nieuwsuitzendingen van de NOS en de RTL. Ben benieuwd hoe deze mensen uit hun dak gaan als er weer eens zo’n grote storm komt.
Het is dan ook niet zo vreemd dat veel mensen de adviezen op radio en TV in de wind slaan. Overdrijvers verliezen nu eenmaal hun geloofwaardigheid.
Aanvulling
De kracht van een storm wordt aangegeven in Beaufort, maar die schaal is nogal grof. De afgelopen storm is vastgesteld op 10 Beaufort. Daarvoor wordt het hoogstgemeten uurgemiddelde gebruikt. Dat betrof 94 90 km/h (later naar beneden bijgesteld) en is gemeten bij Vlissingen. De hoogste windgemiddelden worden doorgaans langs de kust gemeten, bij Vlissingen, Hoek van Holland, IJmuiden en/of Den Helder.
Het KNMI houdt al langer een lijst bij met stormen van windkracht 10 of hoger. In de laatste 96 jaar zijn er 58 van deze stormen geteld. Ik heb een diagram gemaakt van alle stormen die boven de 100km/h kwamen. Dat zijn er flink minder wat het diagram een stuk leesbaarder maakt. Eigenlijk hoort de afgelopen storm daar dus niet op thuis.
Dit diagram laat wel goed zien dat het vooral spookte in de 70-er jaren. De zwaarste storm was in 1944 toen werd met 122 km/h windkracht 12 gehaald. Volgens mij heeft die storm toen niet zoveel aandacht gehad. Nederland lag toen al in puin en de mensen hadden waarschijnlijk genoeg andere dingen aan hun hoofd.
Het diagram laat ook zien dat het wel meevalt met de ‘toenemende’ winderigheid. Eerlijk gezegd is dat helemaal niet af te leiden uit het diagram. daarbij is een zware storm in Januari ook niet uniek. Die van 1990, 1976 en 1953 waren eveneens in Januari.
En nog een aanvulling
Inmiddels de kranten beter gelezen wat een reden is om dit log nog iets meer te verwateren. Vedat zal er niet blij mee zijn, maar zelf vind ik het handiger om aanvullende zaken in hetzelfde logje te proppen.
In de krant werd de balans opgemaakt en in onze gemeente zijn wel degelijk bomen gesneuveld. Dat betrof bomen op een plek waar ik nog geen rondje had gelopen. Ik loop best flinke stukken, maar kom niet overal. Inmiddels zijn er 80 omgevallen bomen geteld en dit zal oplopen tot circa 150 stuks. Dat betreft dan ook bomen die omgehaald worden omdat ze een gevaar opleveren.
In de storm van 2002 sneuvelden 450 bomen. Diezelfde verhouding betreft ook de financiële schade. Die was in 2002 voor geheel Nederland 650 miljoen tegen nu 200. Volgens de krant komt van die 200 miljoen 65 miljoen in Noord-Holland terecht en daarmee schijnt onze provincie het zwaarst getroffen te zijn. Mij was dat dus nog niet zo opgevallen.
Er is ook gemeten dat de nieuwsuitzending van de NOS, RTL, Netwerk en dergelijke allemaal het dubbel aantal kijkers had. Dus dat opkloppen heeft zeker geen windeieren gelegd voor de reclame-inkomsten.
(De latere stormen van 2013 en 2018 kwamen wel boven de 100 km/h en heb ik aan het diagram toegevoegd.)
Geplaatst op 2007-01-19, in Klimatig, RTV-matig en getagd als Beaufort, Bft, Diagram, KNMI, Kyrill, Overdrijven, Statistiek, Storm, Wind. Markeer de permalink als favoriet. 25 reacties.
185 Legpuzzels
ximaar 
Zeven doden, geen treinrails meer boomvrij, miljarden schade, dat noem ik niet overdreven.
Hier was geen schade, maar het waaide wel enorm.
@Rene: Vooralsnog 0,2 miljard schade beraamt. Dat kan natuurlijk nog oplopen. Bij die Novemberstormen waren de getallen niet minder, eerder veel meer. Het is natuurlijk afwachten wat het precies wordt. Maar in deze omgeving was het een stuk minder dan in 2002/1990 en dat was weer minder dan 1972.
@ Rene, jammer van de doden, maar er vallen dagelijks slachtoffers in het verkeer, danwel door mist,, danwel door gladheid, regenval, lage zonnestand, mobiel telefoneren. Met andere woorden , een beetje gezond verstand is nooit weg.
de NS had een paar jaar geleden al aangegeven om bomen te gaan snoeien/kappen, om zo o.a. de bladerenoverlast te temmen. Ik neem aan dat ze ook het valbereik aan zouden passen, NS, bah….
Ik ben de hele dag langs de weg geweest en heb alleen een bouwkeet in een sloot zien liggen, maar een kind weet nog dat je met harde wind geen aanhanger overstraat meeneem.
Voor de rest ben ik het helemaal met Xiwel eens, zolang te koeien nog niet laag overwaaien is er niets aan de hand.
Maar toch, het was een heuse Storm. Niet de zwaarste ooit, wel een met flinke schade. Zie de kranten en de journaals. Het katern Achterhoek van de Gelderlander staat vol schadegevallen, van afgewaaide dakbedekking tot een halve weggewaaide boerderij en ingestortte koeienstal. Hier werden hogere windsnelheden gemeten dan in 2002.
Met die van ’90 reed ik zelf over de weg Arnhem-Ede, waar gisteren twee doden vielen. Ook toen levensgevaarlijk, de brandweer moest om de zoveel honderd meter een boom verwijderen voor je weer een eindje verder kon. En bij veel wind, veel bomen en veel auto’s is de kans niet ondenkbeeldig dat je een boom op je hoofd krijgt. Een redelijk zinloze dood die te voorkomen zou zijn door braaf binnen te blijven zoals werd geadviseerd.
Verkeersongevallen door mist, ijzel of zon zijn vaak aan onverantwoord rijgedrag te wijten. Vind ik van een andere orde.
Die stormen van de zeventiger jaren weet ik ook nog. Ontzettend veel vliegende dakpannen. De bomen zullen toen nog in het blad hebben gezeten, een niet onbelangrijk verschil met kale bomen waar de wind iets minder vat op heeft.
Maar een nationale ramp is het niet, dat ben ik met je eens. Mooi om mee te maken, dat natuurgeweld (tenzij je zelf met gevolgen zit).
Ik heb hier toch wel een stuk of wat gisteren omgewaaide bomen gezien.
In 1972 zag ik de brandweer schoorstenen die men niet vertrouwde omver trekken. Ik woonde toen in de Leidse binnenstad waar allemaal oude huizen staan.
@Epi: Ik heb het logje aangevuld. Het KNMI heeft deze storm vastgesteld op windkracht 10 met een maximaal uurgemiddelde van 94 km/h. In de laatste 100 jaar zijn er ruim 40 stormen geweest die hoger scoorden.
Het kan natuurlijk wel zo zijn dat veel van die stormen langs de kust waren en de Achterhoek niet haalden. Ik neem ook aan dat er langs de kust met de bouw meer rekening gehouden wordt met zware wind. Als zo’n storm dan wel een keer de Achterhoek haalt, dan kan die daar met een lagere snelheid wel veel schade aanrichten.
Ik sprak iemand die gisteren niet buiten was geweest en geen televisie had gekeken. Hij had niet één omgewaaide boom gezien of een gekantelde auto.
Hiermee wil ik aangeven dat je ook in het relativeren kunt overdrijven. :))
Dat heb je absoluut goed onderbouwd. Ik vraag me nu wel een beetje af wat de schade zal zijn als we een storm van 100 (of 122) km/h zullen krijgen (zal ooit wel weer voorkomen.) Het viel me ook op dat er vooral veel nieuwbouw-gevels wegwaaiden, zoals die SBS(?)-gevel in A’dam. Van die gevels waar veel golfplaat of kunststof inzat. Lijkt me handig als architecten bedenken dat hun bouwwerk ook stormbestendig moet zijn ;-}
Het is waar. Er was geen crisis. Het was gewoon storm. En zo zijn er al veel geweest en zullen er nog veel komen.
Maar misschien even dit; mijn huisje is meer dan 100 jaar oud en staat aan de zeedijk in het o zo vlakke Zeeland, dus pal aan de kust. Nou, geen krimp heeft dat hok van me gegeven. Niets. Terwijl de mens bouwt in ongelukkige vormen (te hoekig), op domme plekken (rivierbeddingen) en met gebruik van niet-bestendige materialen en methodes, verwijten en vrezen wij de natuur zijn gangen. En omdat we daarboven ook absoluut niets zinnigs te brengen hebben, schijnt het op de stormdag zelf zo geweest te zijn dat er op heel die teevee niets anders dan opgeklopte lucht en herrie geboden werd over een storm, waar je doorheen lopend gewoon even wat dieper voor moest buigen dan anders.
Ja, een storm in de winter is niet uitzonderlijk, het vormt geen zoveelste aanwijzing voor een drastische klimaatswijziging. Over orkanen wordt hier ergens gesteld: “De relatie tussen opwarming van de aarde en de verandering van orkanen qua kracht en aantal is (…) nog volop in discussie.”
Je kunt vraagtekens zetten bij het werken met uurgemiddeldes. Een ‘stabiele’ storm richt met een snelheid van 94 km/uur minder schade aan dan een storm met die overwegend niet boven de 80 komt maar een enkele uitschieter naar 120 heeft. Bij de laatste storm zal de schade groter zijn maar hij komt lager in de statistieken.
Overigens kun je de Beaufortschaal ook als een gedicht zien. ;-)
@Epi: Ik heb de standaardmethode genomen die door het KNMI gebruikt wordt. Dwz er is nogal een verschil tussen 89 en 100km/h en beide heet windkracht 10 te zijn. Alles boven 117km/h is windkracht 12, dus ook die loederige stormen boven Taiwan en Haiti die meer dan 200km/h kunnen halen.
Hier op de Veluwe lagen anders wel behoorlijk veel dikke bomen om. Ook heb ik veel losse dakplaten gezien en bij ons is de schutting kapot gewaaid. Als de storm niet zo hevig was, waren de bomen dus niet zo sterk.
@Mack: Het zal natuurlijk best zo zijn dat de storm op verschillende plekken een andere sterkte had. Ik denk dat we er hier behoorlijk genadig van af zijn gekomen. Neemt niet weg dat ie op andere plekken steviger geweest kan zijn. Ik zag ook dat er in Flevoland een heel bos omgewaaid is. Daar kreeg de drassige bodem de schuld. Iets dergelijks had ik ook al gehoord over de Achterhoek waar boomwortels waterleidingen hebben gebroken. Schijnbaar zat er veel water in de grond. Aan de rand van de veluwe kan ik me ook zoiets voorstellen, maar op hogere delen zal dat niet het geval zijn. Daar watert het beter af en zullen de bomen wat dat betreft steviger staan.
Toch neem ik aan dat het uurgemiddelde in de Veluwe niet boven de 94km/h is geweest, anders had het KNMI dat wel gemeld.
Alhoewel ik niet zo heel veel van de storm heb meegekregen was ie vooral in Niedersachsen en Sachsen-Anhalt erg sterk. Mijn vriend had er wel last van. Van het huis waar hij logeerde zijn een aantal pannen gewaaid en in de straat was een boom ontworteld. In Leipzig viel het eigenlijk behoorlijk mee, er was geen noemenswaardige schade.
@Epi: In de lijst van de grootste stormen staat zowel het hoogstgemeten uurgemiddelde als de hoogstgemeten snelheid van windstoten. Voor het bepalen van de kracht van een storm telt dat laatste niet mee. Eerst dacht ik nog dat ik zoiets moest verekenen, maar dat klopt niet. Die windvlagen zitten al verwerkt in dat uurgemiddelde.
Vergelijking van het aantal afgewaaide dakpannen tov van stormen in het verleden gaat niet helemaal op: in toenemende mate zijn gebouwen voorzien van andere dakbedekking dan pannen en de pannendaken zijn steeds vaker de sneldekkers die groter en zwaarder zijn en strakker op elkaar aansluiten dan de oude dakpannen waardoor het risico van afwaaiende dakpannen nu en in b.v. 1972 niet direct vergelijkbaar is. Maar voor de rest een prima onderbouwd verhaal.
Ik ben nu trouwens wel benieuwd naar de pieksnelheden tijdens de stormen in de grafiek hierboven.
@F54: Mijn pannen liggen er al sinds 1906 op. Er zijn wel eens pannen van m’n dak gewaaid en deze keer dus niet. Er zijn hier in de oude stad nog veel daken met oude pannen.
De pieksnelheden zijn niet allemaal ingevuld in de lijst van het KNMI. Zo ontbreekt ie bij de storm in 1944. In 1921 werd 162 km/h gehaald in die van 1990 158km/h, 1973 155km/h. Maar ook die enkele windstoot zegt niet veel. 5 windstoten van 150 kunnen meer gevolgen hebben dan 1 van 160. Daarom is waarschijnlijk gekozen voor het maximale uurgemiddelde als stormmaat.
@Frans: Ik heb de lijst van het KNMI bovenin als link er bij gezet.
Gewoon “extra ramen lappen” weer. Verders niks noemenswaardig gebeurt in beverwijk. 1 reklamebord van de gevel van V&D en verders alles rustig. De hoeken zijn weer eens schoongewaait. :-))
Daar heb je ook weer gelijk in. Wat weer extra aangeeft dat verschillende stormen eigenlijk heel slecht te vergelijken zijn. Ook windrichting kan b.v. een enorm verschil maken voor de schade (zo waaien bomen bij een storm uit een ongebruikelijke richting waarschijnlijk eerder om), en hier werden dan als verschilpunten ook al genoemd verschillend jaargetijde, mate waarin de bodem vochtverzadigt (of juist uiitgedroogd) is en weerstand kan bieden, en dus niet alleen de kracht van de storm maar ook de kracht/lengte en aantal windstoten kan voor flinke verschillen zorgen die slecht uit zo’n gemiddelde te bepalen zijn en dus voor schijnbaar “onverklaarbare” verschillen in schade kunnen zorgen.
Je hebt het tot aardige proporties teruggebracht, Xiwel. Is dat nou differentiëren? Overigens had je die aanvulling wel achterwege kunnen laten. Dat vind ik nou net iets te overdreven.
@Vedat: Om het af te leren heb ik er nog maar een aanvulling bijgepropt. :-)
5 dakpannen en een schoorsteenhoedje was wat er in de tuin lag. Het echte waaien heb ik niet zo gevoeld wel zat ik in een ondoorzichtige regenbui, de hardste ooit meegemaakt. Weliswaar op de weg maar toch zeer gevaarlijk.
(dit als mosterd na de maaltijd maar ja ik ben ook laat met eten altijd ;))
@Jackie*: Nix laat, je hebt er gewoon iets meer afstand van kunnen nemen. :-)
Overigens ooit een sneeuwstorm meegemaakt in 1980, waarbij de ruitenwissers niet meer te zien waren. Zelfs het aan de kant zetten was al link.