Mrt-05: NH-FB OV-Fiets
Door wat spontane oprispingen vergat ik bijna om verder te loggen over het provinciale fietsdebat. Gelukkig stopte een schaakvisite me een Volkskrantartikel onder de neus waarin de opgeblazen dikdoenerij van provinciebesturen flink aan de kaak gesteld werd. Dat terwijl die kennis niet eens weet dat ik log.
Een belangrijk deel van dat fietsdebat ging over openbaar vervoer (OV) en fiets. En als het om het OV-fietsproject gaat, dan is er geen vuiltje aan de lucht, iedereen in het zaaltje was daarvoor. Dwz op een eenvoudige, snelle en goedkope manier een fiets kunnen huren bij een station.
De wrevel zat meer in het probleem dat ook alle politieke partijen voorstander zijn van meer en beter openbaar vervoer. Hun manier om dat te bereiken is gratis openbaar vervoer. Klinkt positief, maar dat is het niet. Er zijn al heel wat proeven geweest met gratis OV en je komt het ook veel in Belgische en Franse steden tegen.
Nou is er in Frankrijk en België weinig aan de hand. Daar fiets niemand, behalve op zondagochtend enkele racefietsers. In Nederland wordt erg veel gefietst. Niet alleen voor recreatie en sport, maar ook van en naar het werk, de school, de winkel, de kroeg, familie en kennissen.
Het probleem van gratis OV is dat niet de automobilisten uit de auto stappen en de bus nemen, maar dat de jeugdige shoolier de fiets laat staan en vrijwillig kiest voor meer bewegingsarmoede.
Nadeel daarvan is dat deze scholieren vrijwel niet meer fietsen en na de school overstappen op de auto. Daarmee kom je wel van deur tot deur, wat de bus niet doet en heb je meer vrijheid. Dat effect is al jaren gaande in de USA-achtige landen. Daar wordt schoolvervoer aangeboden waardoor het fietsen nooit van de grond komt. Gevolg is veel meer verkeersdoden per zelfde hoeveelheid inwoners.
Want fietsen mag dan redelijk gevaarlijk zijn, het is nog gevaarlijker als er vrijwel niet gefietst wordt in een land. Zo ligt het aantal verkeersdoden in landen waar weinig gefietst worden 2 tot 3x zo hoog als in Nederland. Denk daarbij an de USA, Frankrijk en België.
Duitsland hoorde 15 jaar terug ook in dat rijtje, maar heeft sindsdien flink het fietsen gestimuleerd. In het begin door meer fietspaden langs drukke wegen, later door armoede die de hoge werkloosheid met zich meebracht en de laatste jaren door zeer goede fietswegwijzers. Kortom het is daar flink drukker geworden met fietsers en dat is goed te merken in het aantal verkeersdoden, dat nu vrijwel op het lage niveau van Nederland ligt.
Om terug te keren op gratis OV, dat kan dus de negatieve spiraal in werking stellen waardoor Nederland afglijdt richting Frankrijk of de USA als het om het fietsen gaat.
Nu ging dat subdebatje een beetje de mist in aangezien er over gratis OV gesproken werd, zonder aan te geven welk OV men waar bedoelde. Er zijn in hoofdzaken 2 soorten OV; 1 soort concurreert met de fietsers (denk daarbij aan busritten tot een kilometer of 10) en een ander soort (treinritten verder dan 10km) sluit prima op het fietsen aan. Dat laatste is zeer populair en vrijwel elk groot treinstation in NH heeft een groot tekort aan stallingsplekken.
Als er al iets gratis gemaakt moet worden, dan is het de trein. Die concurreert ook beter met de auto op afstanden tussen bijvoorbeeld Heerhugowaard en Amsterdam-IJmond, waar de meeste Heerhugowaarders werken. Met zo’n gratis trein haal je wel de forens uit de auto. Maar helaas, de Provincie zal dat niet redden. Spoorwegen is iets landelijks en daar hebben zij geen vat op.
Dus bedoelen ze eigenlijk de gratis bus voor de korte afstanden. Nu hebben we hier in Noord-Holland Noord al 2 projecten op dat gebied lopen. Het stadskaartje van 1 euro en en het dalkaartje van 2 euro. Ik kan al enige jaren onbeperkt door Alkmaar karren voor 1 euro en sinds een half jaar kost een ritje van Alkmaar naar Purmerend 2 euro met het dalkaartje.
Toch werken beide niet zo. Dwz men vind dergelijke kaartjes een stuk makkelijker dan een speurtocht naar de laatste cigarenboer waar nog een strippenkaart gekocht kan worden. Vooral bewoners van kleine kernen kopen nu het dalkaartje in plaats van de strippenkaart. Wat in bepaalde gevallen inhoudt dat zij zelfs duurder uit zijn.
Als het om de bezettingsgraad van de bussen gaat stellen beide niets voor. Het dalkaartje zorgt voor een fractie meer passagiers, maar het stadskaartje is een fiasco. Elk kwartier zie ik hier een grote bus door de smalle straatjes van de binnenstad karren, met maar liefst 3 passagiers aan boord. Op de drukkere tijden halen ze wel eens een kwartvolle bus.
Reden is dat in Alkmaar het station en het ziekenhuis op loopafstand van de binnestad heeft. We hebben dus een zeer compacte stad, waar je te voet of met de fiets een stuk beter uit de voeten kunt.
Nadeel is dat die 2,5 meter brede bussen wel de grote drommen fietsers hinderen op het de Koorstraat, Ritsevoort en de zeer smalle Ridderstraat en Zilverstraat. Kortom fietsen en dergelijk gesubsidieert OV gaat niet goed samen. Zelf heb ik de indruk dat bij de aanwezige politici op dit punt een lichtje is gaan branden.
Lees meer op:
2007-Mrt-20 Hoe is het mogelijk? en
2008-Dec-16 Maxx Ellende
Geplaatst op 2007-03-05, in Fietsen, Kiesmatig, NH-matig, OV-matig en getagd als Binnenstad, Bus, Maxx, OV, Zilverstraat. Markeer de permalink als favoriet. 11 reacties.
185 Legpuzzels
ximaar 
gratis lokaal OV geeft oude en minder mobiele mensen met een krap budget heel wat levensplezier en vrijheid terug die zij al lang kwijt waren.
@Fialas: Dat klopt, maar het gratis OV in NH heeft als doel de files terug te dringen. De ouderen die jij bedoelt zijn geen fileveroorzakers. Daarbij komt dat hier 2 systemen zijn voor vervoer van mensen die beperkingen hebben. Daar wordt flink geld ingepompt en schijnt beter te functioneren. Ik ben een groot voorstander van het verbeteren van dergelijk vervoer en zit er niet mee als dat gratis wordt.
Onze lijnbussen zijn overigens ook zeer slecht ingericht voor ouderen.
Interessante discussie. Ik ben er zeker voor dat de jeugd blijft fietsen (hoor mij nou, de jeugd..) en dat ze niet met het openbaarvervoer gaan. In Belgie heb ik een stuk dikkere kinderen gezien. Ze gaan daar allemaal met de auto. Ik heb het een maand of 2 geprobeerd om te fiets naar de universiteit maar dat was levensgevaarlijk. In Leipzig hebben ze de laatste jaren heel wat verbeterd. Het is hier heerlijk om te fietsen, maar wel een beetje heel erg druk in het weekend. Het lijkt wel of heel Leipzig dan op de fiets zit.
Xiwel, ik snap de alinea “Gelukkig werken beide… …flink de pineut” niet.
@Vedat: Je had gelijk, ik heb het aangepast. Ik had m’n verhaal teveel uitgedund waardoor er kromme onzin stond.
By the way… er is weer een update op mijn log.
Misschien moeten ze de fietsen op zich ook wat goedkoper maken.
Ik fiets altijd als ik dichtbij moet zijn, alleen voor buiten de stad gebruik ik de auto.
Ik denk dat gratis OV inderdaad het fietsen ontmoedigt. Voor het ontlasten van steden lijkt mij dan goed en goedkoop (mar dus niet gratis) OV in combinatie met het ontmoedigen van het gebruik van de auto in de stad (denk aan het tolsysteem in Londen, beperking en duur(der) maken van de mogelijkheden tot parkeren e.d.)
Blijft het probleem van die bussen die zich door de stad moeten wurmen, wat als het aantal fietsers ook toeneemt zelfs nog problematischer zal worden.
Voor de grote afstand zal een en ander alleen werken als het openbaar vervoer het deur-tot-deur van de auto zo goed mogelijk kan benaderen tegen een concurrerende prijs (waarbij je er rekening mee moet houden dat de meeste mensen er van uitgaan dat de auto er al staat en dus de vaste lasten buiten beschouwing laten en alleen kijken naar de variabele lasten van de rit). En die concurerende prijs moet dan ook nog opgaan als er met meer dan 1 persoon wordt gereisd.
(mogelijke optie: 1e persoon koopt een kaartje, anderen kunnen voor b.v. 1 euro een meereiskaartje kopen. Probleem: nogal fraudegevoelig)
achter de eerste alinea hoorde nog “een oplossing die meer kans van slagen biedt”
@Rene S: Voor 199 euro kan je een redelijk goede nieuwe fiets kopen, bij de Hema of dergelijke. Fietsenmakers, maar vooral de bekende fietsmerken, hebben hun prijzen wel erg hard laten stijgen.
@F54: Dat karren door de stad met te grote lege servicebussen (zoals dat hier heet) heeft weinig nut. Dan kan men beter het speciale vervoer met kleine busjes goedkoper, maar vooral gebruikersvriendelijk maken. Dergelijke klein groepsvervoer gaat wel van deur tot deur.
Als het om het forenzen gaat, dat is niet op te lossen met gratis kort vervoer. Als het om het parkeren gaat, dan zie ik dat automobilisten hele stukken kunnen lopen om hun auto net buiten de parkeerzone’s te plaatsen.
Hier in Alkmaar hebben we de Zijperstraat waar men auto’s in de prut parkeert omdat je daar geen 2,60 per dag (of 110 cent per uur hoeft te betalen. De meeste van die mensen lopen vervolgen 2 kilometer om in de binnenstad uit te komen.
Als je bedenkt dat ze uit de omliggende dorpen komen, dan gaat het geheel veel sneller op de fiets. Maar ja, de helft van de autokosten is afschrijving, een kwart is verzekeringen/belasting en het overige kwart (de brandstof) is kilometer-afhankelijk.