Okt-17: BruinRechts
Ik heb na de voorgaande verkiezingsuitslagen steeds een kamerzetel-lijstje getoond met de links/rechts-verhouding in het politieke landschap van Nederland. Bij deze die van na de Tweede Kamer verkiezingen van afgelopen juni:
En die is (waarschijnlijk tot verrassing van velen) niet eens zoveel anders als die van 2006, of wat de media en politici ons doen geloven. Dat heeft alles te maken wat je maar als links of rechts wilt bestempelen. Al eerder heb ik gemeld dat ik het waardeloze kreten vind. Is links vooruitstrevend? Nou, dan is de SP duidelijk niet links.
Oorspronkelijk was rechts de bezittende klasse, waar later de arbeiderspartijen tegenover kwamen te staan. Links zou je dus uit kunnen leggen als opkomend voor het belang van werknemers. Het is dan ook logisch dat alle arbeiderspartijen (PvdA, Labour e.d.) te boek staan als links. Maar veel arbeiders stemmen tegenwoordig op andere partijen o.a. om behoud van hun sociale verworvenheden. De PVV harkte veel van deze stemmers binnen. Is de PVV dan ook links?
Mijn lijstje hierboven geeft aan dat dat voor een deel zo is. De PVV komt op voor sociale verworvenheden zoals de SP dat doet en komt op voor dierenbelangen die aansluit bij de Partij van de Dieren. Om die reden heb ik bepaald dat de PVV voor 1/3de extreem links is en 2/3de extreem rechts. Die extremigheid is te zien aan de hoogte in de tabel. Gematigde partijen staan onderaan.
Toen ik hiermee begon, had ik al eens bepaald dat het CDA ook voor 1/3de (gematigd) links en 2/3de (gematigd) rechts is. Bij het laatste CDA-congres bleek dat goed te kloppen. 1/3de zag dit ‘rechtse’ kabinet niet zitten. (Geeft maar weer eens aan hoe betrouwbaar dit web-log is.)
Dus Nederland is nog in hoofdzaak links en het is dan ook vreemd dat het nieuwe kabinet een rechts stempel op onze maatschappij wil gaan drukken. Dat zal tegenvallen, want we worden al decennialang geregeerd door ambtenareen, die moeiteloos de politici sturen en in de tang hebben. Die ambtenaren veranderen niet zomaar en daarmee zal ook het beleid van de Nederlandse regering niet zomaar veranderen.
Je kan wel stellen dat de huidige regering er met bijzonder weinig steun zit. Het CDA heeft zo verloren dat het van de eerste naar de 5de plaats is gekelderd en dat het aantal stemmen gehalveerd is van 2,6 naar 1,3 miljoen. Die stemmen zijn zij kwijtgeraakt aan de PVV, die voor het grootste deel op proteststemmen draait. Diezelfde PVV laat deze (Limburgse KVP-) proteststemmers uit het CDA danig in de steek door het CDA aan 6 ministers te helpen. Een ongekende beloning voor het verlies van het CDA.
Het is nog erger als je naar de voorkeurstemmen kijkt. Er zijn maar 56.106 voorkeurstemmen op Verhagen uitgebracht en hij krijgt als beloning het belangrijkste ministerie van zo ongeveer alles plus een vicepremierschap. En dat was niet mogelijk geweest zonder invloed van Wilders. (De overige CDA’ers in de regering en de kamer kregen nog minder voorkeurstemmen.)
Zoals al opgemerkt, draait de PVV van Wilders op proteststemmen. Die proteststemmen ontstaan doordat de politiek zich vervreemd van de samenleving. Het is duidelijk niet in Wilders zijn belang om iets aan die vervreemding te doen (ook al beweert hij van wel). Door zijn huidige inbreng heeft hij de vervreemding verdubbeld in de vorm van mensen aan de macht houden die dat qua verkiezingsuitslag niet verdienen en achterkamertjes-politiek die zijn weerga niet kent.
Kortom nog meer van dezelfde en wijn in nog oudere zakken. Toch maak ik me er niet zo druk om. Met de huidige versnipperde uitslag viel niets zinnigs samen te stellen. Elk kabinet zou of uit veel partijen bestaan, of op erg weinig steun kunnen rekenen. In beide gevallen maakt dat een kabinet machteloos en daarmee de invloed van het ambtenaren-apparaat nog krachtiger. Als de politiek weer meer controle over de ambtenaren wil krijgen, dan zullen er veel partijen moeten samensmelten. Ik heb daar nog niets van vernomen, terwijl er tegenwoordig maar een minimaal verschil is tussen bijvoorbeeld D66, GroenLinks en een deel van de PvdA.
Angst voor het opkomen van Wilders of de PVV heb ik ook niet. Het enige dat die partij kan is het verzamelen van poteststemmen. Het aantal daarvan is gelimiteerd. Dat aantal neemt in mijn ogen ook niet toe. Voorheen stemden deze mensen niet en/of waren ze meer verspreid over andere partijen. Het probleem is wel dat deze mensen door de huidige gedoogconstructie (te) veel invloed krijgen. Dat zou prima opgelost kunnen worden als de PVV in de regering was gekomen en gedwongen was om meer water bij de wijn te doen. Dan was de PVV net als eerder de LPF snel leeggelopen. Hoe het nu zal gaan is maar afwachten. Een groot deel van deze kiezers is falikant tegen gedogen (van bijvoorbeeld drugs of fietsen door rood licht). Dus hoe zal dit mega-gedogen van hoofdman Wilders aan deze regering bij de volgende verkieizingen beloond worden?
(Inmiddels staat de aangevulde grafiek hier.)
Geplaatst op 2010-10-17, in Kiesmatig en getagd als Links-Rechts, Statistiek, TK, Verkiezing. Markeer de permalink als favoriet. 17 reacties.
185 Legpuzzels
ximaar 
Ik zie bij jouw lijstje geen centrumpartijen. Volgens mij is het veel genuanceerder dan je beschrijft.
@Sjoerd: Centrumpartijen zijn gematigde partijen en die staan onderaan en heb ik verdeeld over een deel links en een deel rechts. Voorheen was dat voor D66 50/50, maar die partij is onder Pechthold duidelijk opgeschoven richting links. Je zou dus de linker en rechterarm van deze grafiek kunnen uitklappen en wat dan in het midden zit zijn de centrrumprartijen.
En dat het genuanceerder is klopt, maar dan wordt het verhaal ook langer en haken lezers zoals ik al snel af. Een van de nuances is dat de winst van Wilders ook duidelijk steunt op de aversie tegen de EU. De stemmers stonden destijds lijnrecht tegenover de politieke partijen en daar hebben die partijen weinig aan gedaan. Dus kassa voor Geert. Dat de PVV naast het nationalistische en socialistische (was daar geen beruchte Duitse afkorting voor?) vooral op stemmingmakerij tegen een bepaalde geloofsgroep steunt wordt al overal beschreven. En zo zijn er nog tientalle zaken voor iedere partij die een rol spelen voor het versnipperde politieke landschap van nu.
Die versnippering is niet des Nederlandsch, maar zie je ook in Duitsland. Daar log later nog eens over.
Aardige vingeroefening, dat indelen van CDA, PVV, D66 in links en rechts. Het bewijst voor mij vooral je eigen stelling in de eerste alinea, dat links en rechts waardeloze kreten geworden zijn.
Hoe dan ook denk ik dat je redelijk aannemelijk gemaakt hebt dat Nederland niet meetbaar aan het verrechtsen is.
Dat was mijn reactie ook, dat de PVV voortkomt uit onvrede met links en daarvan dus eigenlijk een opsplitsing is. De PVV heeft, tot verrassing, meerdere sociale aandachtspunten.
Ik zie dat het nog verder gaat.
Het is niet vreemd om te denken in termen van eigenbelang, maar toch is mijn idee daar anders over. Je kunt uit je eigen artikel al wel opmaken dat er met enige positieve kijk bij Wilders van landsbelang en zelfopoffering sprake zou kunnen zijn. Natuurlijk is er ook die mate van achterdocht vanwege het afzijdig houden, al is dat omdat hij toch het benodigde aantal bestuurders niet kan leveren. Niettemin komt hij mij dienstbaar aan zijn ideaal over, hoeft nauwelijks water bij de wijn te doen en heeft toch maar mooi een niet onbelangrijke vinger aan de pols. Het voortbestaan van de PVV heeft vlgs mijn (zul je zeggen naieve) mening dan ook nog niet eens zijn grootste interesse.
(zeer lezenswaardig artikel Xiwel)
@Dhyan: Ik schrijf liever met onvrede uit rechts en links. Maar zoals ik al schreef vind ik de termen links en rechts erg vaag. Zo wordt de term links vooral gebruikt door rechts en de term rechts vooral gebruikt door links. Het zijn dus meer scheldwoorden geworden zols vroeger ‘communist’.
Wilders probeert overal de mensen die ergens ontevreden over zijn aan zich te binden. Er zijn veel mensen die ontevreden zijn over buitenlanders, daarnaast steunt zijn partij op mensen die vinden dat de politie te soft is, mensen die het drammerige gezeur over de EU zat zijn en mensen die klaar waren met Jan Peter Balkenende in combinatie met de gebeurtenissen in de RK-kerk.
Aan dat laatste kan je niets doen. Dwz in heel Europa en de USA spelen de verhalen van kindermisbruik door priesters e.d. Het CDA heeft het wel volledig aan zich te danken dat wederom Balkenende op het verkiezingsschild werd geheven. Deze domme actie heeft Wilders zeker 8 van de 24 zetels opgeleverd via teleurgestelde katholieken in Zuid-Limburg en Volendam.
En Wilders komt met allerlei ferme populistische uitspraken die al deze teleurgestelden aantrekken. Probleem is dan weer wel dat zijn beweging met dingen komt waar een regering niet mee uit de voeten kan. Zo kan Geert niet zomaar de EU veranderen (waar ik niet eens zoveel op tegen heb, want wat mij betreft mag de EU anders). Hij kan ook weinig aan dat priesterverhaal doen en zijn dierenpolitie wordt ook nog lachen.
Ook ik had een tijdje geleden al eens bedacht dat het links van vroeger, nu wel eens rechts uit zou kunnen pakken. Extreemlinks zit heel dicht bij extreem rechts. Verder een mooie uitleg die goed te volgen is.
Laatst stond in DE NRC een aardige opvatting van bioloog Frits Bienfait.
De belangrijkste oorzaak van de telkens terugkerende verwarring [L/R] ligt in de behoefte, bij zowel politicologen als het publiek, om een exacte definitie te hebben voor een tegenstelling die primair emotioneel is.
… overal op aarde grote en kleine culturen belangrijke begrippen in hun universum ordenden in twee sferen, een linkse en een rechtse.
Kernbegrippen voor ‘rechts’ waren bijna altijd kracht, mannelijk, orde, hiërarchie, en voor links de tegengestelde of complementaire begrippen als zwak, vrouwelijk, wanorde, gelijkheid.
Dat klopt wel aardig: Mark en Maxime zijn rechts en hebben een rechts kabinet geformeerd zonder vrouwen.
Kom er maar in linkse heren….!
@Cohler: Je reactie sluit goed aan op hoe ik er zelf over denk. Dwz ik maak dan wel een links-rechtsdiagram, omdat ik dat al sinds 2003 doe (de eerste stonden op mijn website die terziele is), maar heb al heel lang moeite met de inhoud van deze termen. Vaag, inconsequent en doorspekt van gelegenheidsargumenten. Daarnaast heb ik een statistische tic en heb ook ik behoefte tot het voor me zelf duidelijk maken van zoiets. En als ik daar weinig van op het internet. RTV of in de krant zie, dan log ik er weer eens zelf over zoals nu.
@Marjan: Mag ik uit je opmerking opmaken dat je jezelf niet-links voelt. :-)
@Xiwel
Ik vind Geert eigenlijk meer een moederkloek die zn kuikens beschermt dan een Coq Gaulois in de Gallodrome dus… meer links dan rechts.
@Xiwel, steeds minder inderdaad. Ik heb niet zoveel affiniteit met het streven naar ‘zwak, vrouwelijk, wanorde, gelijkheid’.
Ik vind jouw ‘statistische tic’ wel leuk. Ben ik dan rechts?
@Marjan: Ik had een stukje eerder gereageerd dat links en rechts tegenwoordig vooral scheldwoorden zijn. Dwz mensen die het woord links gebruiken voelen zich niet rechts, maar vooral niet links. Idem voor de mensen die rechts gebruiken. Dat zijn dus ook mensen die van zichzelf beweren dat ze vooral niet rechts zijn.
Ik schreef al dat ik het onhandige termen vind. Ik gebruik gewoon sociaal versus asociaal en liberaal versus aliberaal etc.
Mezelf omschrijf ik als sociaal-liberaal-pacifistisch. Dus een kruising van D66 met PSP. Het is altijd behelpen met stemmen. Vooral omdat ik de VDD geen liberale (maar eerder een kapitalistische) partij vind en ik ook wel eens twijfel aan het sociale gehalte van de PvdA. D66 lijkt me op dit moment wel meevallen, maar die hebben in het verleden erg geblunderd.
Xiwel, ik ben het met je eens hoor, ik zat nog na te klieren op Cohlers reactie.
Ik ben actief D66-lid maar af en toe vind ik ze te vaag over concrete problemen, te soft, teveel gefocust op anti-wilders kreten roepen ipv zelf nadenken over oplossingen.
Pacifistisch…ben je voor afschaffen van het leger?
@Marjan: In elk geval ben ik tegen aanvalswapens zoals de jSf. Het woord defensie vind ik prima, maar dat kan ik niet rijmen met ‘ons’ gesteun aan de Amerikaanse aanvallen op Iraq en Afghanistan. De rest kan ik beter een keer in een apart logje verwerken. (Vergat nog dat ik ook diervriendelijk en plantaardig ben.)
Nou, dat logje zie ik met plezier tegemoet Xiwel.