Nov-20: Thuisblijvers boeken fors winst

Als er een ding duidelijk is met de verkiezingen in Alkmaar, dan is het wel dat de opkomst nog een stuk lager was dan ik had voorzien. 42,53% nam de moeite om te stemmen, tegenover 52,06% 4 jaar terug in de 3 gemeentes (Alkmaar, Schermer en Graft-De Rijp) die vanaf nu samen verder moeten met deze uitslag.

Allereerst zou ik als democraat bij een opkomst onder de 67% een verkiezing ongeldig verklaren als niet representatief. Onder de 50% vind ik dat helemaal. Maar dat schijnt niet zo te werken in Nederland. Een andere optie is om met deze opkomst maar 42,5% van de zetels van raadsleden te voorzien, dan doen ze de volgende keer beter hun best om de raadszaal te vullen.

Deze keer waren er maar 42,5% van de stemmen nodig voor 39 zetels. Daarmee zouden de thuisblijvers (met 57,5%) 53 zetels vertegenwoordigen. Dat is voor hen een flinke winst.
Bij de voorgaande verkiezingen behaalden de thuisblijvers op die manier 36 zetels ten opzichte van de huidige 39 en dat is een winst van maarliefst 17 zetels. Een lagere opkomst is vooral te wijten aan afwijkende datum. Bij eerdere locale verkiezingen die buiten de normale verkiezingsdag vallen was ook gemiddeld een 5% lagere opkomst te bespeuren. Onze burgemeester pleit er al een tijdje voor om de locale verkiezingen meer te spreiden, zodat dat landelijke zaken niet zo’n rol spelen in de locale uitslag. Ik ben het niet met hem oneens, maar het zorgt wel voor een veel lagere opkomst.

De grootste verliezer zorgde er voor dat ik er een beetje naast zat met mijn voorspelling. Het gaat dan natuurlijk om Progressief Alkmaar die een paar maanden eerder nog SP heette. Omgerekend naar de 39 zetels hadden zij er voor de verkiezingen 4 en met de landelijke trend zouden dat er 6 zijn geworden. Ik verwachtte wel dat het weghalen van de SP van de lijst voor een zetelhalvering voor Progressief Alkmaar zou zorgen, maar het werd niet eens 1 zetel. Dat geeft ook mooi aan dat deze partij de voorgaande jaren locale zetels vergaarde op het presteren van de landelijke SP.

D66 werd wel voor haar locale beleid afgestraft. Die hadden voor aanvang van de verkiezingen 5 zetels omgerekend naar de huidige situatie. Daar had met de landelijke trend best een zetel bij kunnen komen, maar dat ging niet door. Ze zakten naar 4. Zelf zullen ze dat niet zo zien omdat zij alleen naar de oude uitslag kijken van 4 jaar eerder in Alkmaar toen daar nog 37 zetels waren.

D66 is locaal een beetje afgerekend op haar beleid voor en na de deelname aan de coalitie van OPA. Halverwege liep die coalitie in de soep doordat Trots op Nederland er de brui aan gaf en wat andere mensen uit coalitie-fracties waren gelopen. D66 schoot te hulp en dat hadden ze beter niet of op een andere manier moeten doen. Waar ze in de opposite flink gefundeerd van leer trokken tegen OPA c.s., waren ze later in de coalitie met OPA flink onzichtbaar en stemden ze poeslief met alles mee waar ze eerder tegen waren. De manier om zetels te verliezen op locaal gebied.

En toen er dus bij elkaar 7 zetels door de SP (PA) en D66 te grabbel werden gegooid leverde dat voor de overgebleven partijen her een der een extra zetel op. De grootste mazzelaars was de PvdA. Die kreeg zo minimaal 2 zetels in de schoot geworpen, zo’n 1,5 van de voormalige SP stemmers en 0,5 van D66-stemmers. Als de SP onder haar eigen naam had meegedaan, dan had de PvdA nog geen 4 zetels behaalt en hadden VVD, GL, CDA allemaal een zeteltje minder gehad.

Hieronder de uitslag:

De Stadsregering van Victor de 1e kan zo verder zonder de weggevaagde SP. En dat wegvagen kwam omdat de Alkmaarse SP ruggegraatloos met de populistisch conservatieve ondernemerspartij OPA meestemde. Meedoen is doorgaans beter dan buitenspel staan, maar in dit geval dus niet. De landelijke SP mag zich achter de oren krabben waarom ze niet met nieuwe mensen onder de naam SP, naast de PA, aan deze verkiezingen hebben deelgenomen. Uiteindelijk was die beslissing het meest bepalend voor de verkiezingsuitslag in Alkmaar.