Mrt-03: Basisvergoeding-2

Met opzet had ik mijn vorige blogbericht niet ‘Basisinkomen’ genoemd, omdat er de laatste weken nog iets in het nieuws speelde dat bij dit soort vergoedingssystemen te betrekken valt. Het gaat in dit geval om het declareergezeur van Mark Verheijen en wat mij betreft het declareergezeur in het algemeen. Vanwege mijn werk heb ik vaak declaraties in moeten leveren en tegenwoordig doe ik het nog maar zelden voor de onkosten die met m’n vrijwilligerswerk te maken hebben. Bij sommige ziektekosten is het ook gebruikelijk dat je die voorschiet en het later via een declaratie terug krijgt.

Ik heb er immer een hekel aan gehad en bij dat vrijwilligerswerk lever ik structureel te kort in. Voor een paar euro begin ik er niet aan, die betaal ik wel uit eigen zak. Bij ziektekosten-verzekeringen kies ik graag voor een verzekeraar die de rekening direct van de zorgverlener krijgt, zonder het financiele omweggetje via mij. Ik zit niet op die rompslomp te wachten en ben daar zeker niet de enige in. Declaraties maak ik duidelijk niet voor m’n plezier, maar omdat het moet. Bij de vrijwilligersorganisatie kan het tot ruim een half jaar duren eer ik zo mijn voorgeschoten geld voor bijvoorbeeld een afgehuurd zaaltje retour krijg.

En die tijd zit er niet in dat mijn declaratie niet deugt, maar gewoon omdat de papiermolen in dat bedrijf behoorlijk rammelt. Het spul zal van hot naar her worden doorgezonden en voordat de bevoegde persoon het fiatteert blijft ie ergens op een stapel liggen waar ie niet meer uit komt. Kortom ik mail of bel 1x per maand om te horen waar m’n geld blijft. Maar als ik eenmaal mijn geld heb ontvangen, dan is voor mij de kous af. Die fiatteerder heeft dan de verantwoording overgenomen, waarom heeft ie anders die functie?

Mark Verheijen had dat ook kunnen zeggen. In een periode tussen 2010 en 2012 waren er volgens het NRC foute declaraties gemaakt en door de provincie Limburg uitgekeert. De opperlimbo die de declaraties voor Verheijen goedkeurde is volgens mij de persoon waar het NRC zich op had moeten richten. In geen enkel bedrijf of instelling is het de bedoeling dat je je eigen declaraties goedkeurt en bij provincie Limburg zal dat niet anders zijn.

Dat declareren sluit aan op mijn eerdere verhaal over de basisvergoeding, omdat het goedkeuren een vorm van betuttelende willekeur inhoud. Bij het bedrijf waar ik 20 jaar werkte en veel naar het buitenland reisde werden declaraties moeiteloos geaccepteerd. De grootste hobbel was een pennenlikker van het moederbedrijf. Voor hem of haar moest alles tot ver achter de komma kloppen. Vervolgens werd het bij de klant in rekening gebracht en die lachte om dergelijke fooien voor het slapen, reizen en eten in hun land. Op het totale project waren deze kosten vrijwel niet terug te vinden.

Maar op ons bedrijf waren de mensen die een dienstreis hadden gemaakt een ochtend bezig om dat goed te declareren en het door de declaratiemolen te krijgen. Bedenk dat een mensuur daar 70 euro kost en je weet dat dat moeilijk doen moeiteloos 280 euro per dienstreis bedraagt. Daar komen nog kosten bij van de mensen die het nakijken en goedkeuren, maar die kwamen uit de algemene overhead-pot en heb ik nooit gespecificeerd gezien. Bij een overheid als een provincie zal dat niet anders gaan en eerder meer aan mensuren kosten.

Zelf kreeg ik een declaratie meestal wel rond, maar van collega’s heb ik gehoord dat ze maar bonnetje van de weg opraapten om uit te komen. Dat komt omdat je niet altijd een bonnetje van iets krijgt. Zelf had ik daar een betere oplossing voor en dat was ‘omzet maken’. Ik rekende graag voor de hele groep af omdat het toch uiteindelijk op hetzelfde project werd geboekt. Ik nam dus graag de kosten van collega’s over, waardoor mijn declaratiebedrag hoger werd en het het hunne lager. Het voordeel was dat ik daardoor een groter bedrag bij onvoorzien kon opvoeren. Dat viel zo minder op en ik hoefde niet langs de weg bonnetjes te rapen.

Wat dat befreft was ik erg blij met een daggeldvergoeding, dat net zo werkt als een basisinkomen. Per dag krijg je geld voor onkosten en je zoekt het zelf maar uit hoe je dat uitgeeft. Dat was best handig in een land waar taxichauffeurs alleen Chinees spraken en bonnetjes onleesbaar waren als je er al een te pakken wist te krijgen. Ook was het leuk dat zij daar een eigen jaartelling hadden en bonnetjes in 1993 gedateerd werden met 82-12-26. Natuurlijk viel de pennenlikker van het moederbedrijf hier over, het was 1993 en dan moet je geen bonentjes van 82 inleveren.

Uiteindelijk was die daggeldvergoeding voor het project goedkoper dan het declaratiesysteem. Bij Verheijen werd gezeurd over een dure fles wijn, maar bij ons was het niet ongebruikelijk dat er hogere kosten werden opgevoerd, de baas (of beter klant) betaalde toch wel. Bij een daggeldvergoeding gaan buitensporige kosten gewoon ten koste van wat je zelf in je portemonnee overhoud en dan laat je dergelijke onzin wel uit je hoofd. Als Verheijen zijn kosten destijds uit een standaard vergoeding voor representatiekosten had betaald, dan was het nu niet in het in nieuws geweest. Zoiets kan je ook een functiegebonden budget of een persoonsgebonden budget kunnen noemen. Zo’n PGB is al bekend van de zorgkosten, waarbij men mensen meer verantwoording geeft over hun onkostenuitgaves en niet een legertje bureaucratische goedkeurdertjes nodig is.

Hij is ook duidelijk niet de eerste of de enige die in deze declaratieval stapt. Als ik het goed begrepen heb gaat het ook om niets. In 3 jaar tijd 400 euro teveel declareren is een VVD-er onwaardig. Dwz Verheijen geeft zelf aan dat het uiteindelijk om dit bedrag ging en in het Rapport van bevindingen van de commissie integriteit vind ik geen bedragen, die aangeven dat het om een veelvoud zou kunnen gaan. Omgekeerd kost een uurtje van deze commissie meer dan die 400 euro om nog maar te zwijgen over het geld dat Verheijen nu krijgt zonder daarvoor te hoeven werken.

Ik ben er absoluut voor dat politici (net als andere mensen) zich aan de regels moeten houden. Maar het bedrag dat bij Verheijen speelt is toch echt van een totaal andere orde dan waar Ton Hooijmaijers, Jos van Rey en eerder Eveline Herfkens zich aan tegoed deden. Overigens vinden die mensen ook nog altijd dat ze ter goeder trouw hebben gehandeld en moet de rechter in een aantal gevallen nog duidelijk maken dat er sprake is van onregelmatig grootgraaien en/of corruptie.

Verheijen wordt als pion geofferd omdat de provinciale verkiezingen en daarmee de 1e kamerverkiezingen aanstaande zijn. Het gaat niet om het bedrag of de persoon, het gaat er om om de media en zo de kiezer de vriend te houden. Maar eigenlijk vind ik dat dit soort geneuzel totaal niet in het nieuws thuishoort en dat het fraudegevoelige declaratiesysteem op de schop mag en bijvoorbeeld vervangen moet worden door een soort basisvergoeding die bij een functie hoort.

(Als alleengaande zwerffietser heb ik ook een voordeel bij het afschaffen van dat declareergedoe. Het declareren zorgt er onder anderen al jaren voor dat 1-persoonskamers in steden met veel bedrijven of instellingen teveel kosten en namen hebben als ‘executive suite’.)

Advertentie