Sep-04: E-Huisjes Gelderland
De afgelopen weken heb ik flink wat rondjes zwerf gefietst. Een paar keer kwam ik door Gelderland en ook daar trof ik fraaie historische elektriciteitshuisjes. Ik heb er niet echt naar gezocht en ze staan op fietsvolgorde, mijn fietsvolgorde wel te verstaan. Zie hier de fotopagina.
De eerste viel me op bij het binnen fietsen van Ede. Naast het opschift ‘Provinciale Electriciteitswerken’ met aan weerszijde een vereenvoudigd wapentje van Gelderland, staat er op de deur ook duidelijk dat aanplakken streng verboden is. En jawel meneer Liander plakt er pontificaal een sticker onder.
Zij zijn de huidige eigenaar en komen voort uit de Nuon, met in Gelderland de voorloper PGEM (Provinciale Geldersche Electriciteits-Maatschappij). En die zette rond 1935 de text ‘Provinciale Electriciteitswerken’ op dit gebouwtje.
Foto 2 is een groter elektriciteitshuis in het centrum van Ede. Foto 3 maakte ik bij het station van Nijkerk. Ook daar die PGEM-text. In het centrum van Nijkerk staat waarschijnlijk een ouder gebouwtje van de PGEM. De rode tegelstjes rondom onder de dakrand zie je ook terug bij de PEN bijvoorbeeld die van Bakkum (bijna Egmondbinnen). Erg jammer dat er zo’n lelijk ‘reclame’-bord voor staat.
Bij Speuld (dat is ten zuiden van Putten) zag ik een iets nieuwer huisje (foto 5) waar gewoon PGEM op stond.
Veel verder in Ugchelen (Apeldoorn-Zuid) zag ik waarschijnlijk de oudste (foto 6) in deze serie. Komt dus uit 1923. En ondanks het mooie hekje schopte deze het niet verder dan een gemeentelijk monument.
In Beekbergen (foto 7) was een iets ‘nieuwer’ van rond 1930. Ik zag dat dit wel een Rijksmonument is en het gebouwtje er naast ook. Opvallend is dat dit e-huisje houten deuren heeft. Maar ja, de brandweer zat er dan ook meteen naast en die is in dezelfde periode gebouwd.
De 2e keer treinde ik vanuit Arnhem terug en de eerste keer vanaf station Ede-Wageningen, dat dus ruim in Ede staat. Bij die 2de keer viel me aan de zuidkant van Ede-Wageningen nog een fraai e-huisje op. Ik zat boven in de trein en staande op het perron is ie me eerder helaas niet opgevallen. Had er toen alle tijd voor, omdat ik te vroeg was boor m’n dalurenkaart.
Aanvulling:
Via dat laaste gebouwtje bij het station van Ede-Wageningen begreep ik dat Gerrit Versteeg een soort huis-acrchitect was van de PGEM. Er staat nog precies een zelfde e-huisje van hem bij de begraafplaats aan de noordkant van Ede en die heeft de status van Rijksmonument. Die van Nijkerk-centrum en die in Beekbergen zijn ook door hem ontworpen. Mogelijk ook die in Ugchelen. Wel een gemeentelijk monument, maar nergens info door wie deze ontworpen is.
Geplaatst op 2016-09-04, in PEN-matig, Zwerfmatig en getagd als Architect, Beekbergen, Bouwkunst, Brandweer, e-Huisje, Ede, Foto, Gelderland, Gerrit Versteeg, Liander, Nijkerk, Nuon, PGEM, Rijksmonument, Speuld, Ugchelen. Markeer de permalink als favoriet. 9 reacties.
Wat een origineel idee om een fietstocht te maken langs verschillende elektriciteitshuisjes, ook al was het waarschijnlijk niet zo bedoeld en heb je die elektriciteitshuisjes langs je toch in beeld gebracht.
@Sunny: Ooit had ik ik hier in de omgeving bedacht om wat van die oude e-huisjes op de foto te zetten. Een mooie beweeg-reden om meer in de eigen omgeving te fietsen. Vervolgens nam ik de laatste jaren ook af en toe zo’n aparte op de foto tijdens fietsvakanties in het buitenland.
Door omstandigheden fiets ik nu regelmatig een stuk door Nederland en bij Gelderland kreeg ik de indruk dat ik er zomaar genoeg op de foto had gezet om er over te bloggen.
Ik fiets duidelijk niet alleen daarvoor en genoeg andere dingen vielen me op. Dus daar blog ik later ook vast een keer (of twee) over. ;-)
Dat is een leuke reeks die je daar hebt neergezet…
@Sjoerd: En grotendeels bij puur toeval. Zo was een toegangsweg naar Nijkerk opgebroken en vertikte ik het om de tijdelijke omleiding te volgen. Ik bedacht een andere (achteraf langere maar rustigere) omleiding en kwam zo dat eerste huisje bij hun station tegen.
In Ugchelen niet anders. Op een knooppuntbord zag ik een mooi fietspad langs het spoor dat niet tot het fietsknooppuntnetwerk behoorde. Prachtig pad en geen fietser meer te zien. De rest hield vast aan de knooppuntroutes en dan kom je zeker niet langs dat leuke e-huisje.
Bij Beekbergen fietste ik mis. Vond de weg naar Arnhem te druk en nam een andere weg, die dus langs hun mooie elektriciteitsgebouwtje ging. Niet veel later heb ik de koers flink bij moeten stellen anders was ik in Doetinchem uitgekomen en niet in Arnhem. ;-)
Geeft ook maar aan hoeveel er nog van deze leuke bouwwerkjes staan.
Sinds Sjoerd iedere zondag de mooie maar ook de minder mooie elektriciteitshuisjes laat zien, zie ik ze ook overal, alleen ik fotografeer ze niet. We hadden elkaar dus in Ede tegen kunnen komen.
@Hanscke: Die foto’s van Ede zijn van 23 augustus tussen 16 en 18 uur 40 en. Zou toevallig zijn als je er toen ook was. De andere foto’s zijn van 1 september.
Ik plaats alleen foto’s van opvallende en oude huisjes en liefst torentjes die ik zelf tegen kom. Heb er heel veel van Noord-Holland uit de jaren ’20 met van die Hond en Haan tegeltjes, maar om daar nu steeds over te bloggen. ;-)
Ik doe het wel net zo lang als Sjoerd (hij bracht me op het idee), alleen veel minder en zeker niet regelmatig. Ik had er trouwens al 1’tje 3 jaar eerder geplaatst omdat daar zo’n leuke cactus voor de deur stond.
Probeer al een paar jaar alle gemetselde transformatorhuisjes op de foto te zetten.
Heb er inmiddels meer dan vierduizend vnl in Gelderland en Overijssel.
eerst op de fiets, inmiddels met de auto.
Verrassend te lezen dat er zoveel belangstelling is voor deze huisjes.
@Warnie: (Ik heb je een voorlopige Nicknaam geven, geef even aan als je een andere wilt.) Stenen transformatorhuisjes zijn er ontzettend veel. Ooit kwam ik voor de gemeente Alkmaar op zo’n 100 en toen ben ik daarmee gestopt. Dwz het leeuwendeel zijn oninteressante verhoogde ‘garageboxen’ die achter rijtjeswoningen staan. Mijn verzameling beperkt zijn tot Noord-Holland en plekken waar ik toevallig kom met daarbij het liefst voor 1940 en de zeer aparte die later zijn gebouwd. Aanvankelijk verzamelde ik ze op de fiets vanuit Alkmaar, ook de buitenlandse. Dit jaar heb ik echter weinig gefietst, maar kan ik voor deze website nog wat jaren vooruit met oude foto;s die ik nog aan m’n landkaart https://goo.gl/maps/eEYmT wil toevoegen. Daar staan ook links op naar bijbehorende blogberichten.
Plaats jij je materiaal ook op het internet? En zo ja, wil je hier dan een link plaatsen? Zou ik leuk vinden.
warnie; plaatst geen foto`s op internet (digibeet) en het is nogal geen werk om ze ook allemaal weer opnieuw van een adres te voorzien. Dus… nog maar even niet. Wie weet in de toekomst met evt. meer vrije tijd.