Nov-09: The Next US Crazydent
Maar ik had dit stukje net zo goed de titel ‘Hoe zit het met de Kiesvrouwen?’ kunnen geven.
Het ziet er naar uit dat Donald Trump (voor velen in Europa een ‘horrorclown’) gaat winnen. Met de tellingen van het aantal toegewezen ‘kiesmannen’ heeft hij inmiddels 6 meer dan de benodigde 270 meerderheid. Als het om de zogenaamde ‘popular vote’ (het aantal stemmen per kandidaat) gaat dan staat het vrijwel gelijk. Hillary staat iets voor met 59,2 miljoen tegen 59,0 voor Trump.
(Klik er op voor de laatste stand.)
Het zal me niet verwonderen als Hillary Al Gore op gaat volgen als de persoon die wel de meeste stemmen kreeg, maar niet de meeste kiesmannen.
Ik denk dan: ‘Hoezo Kiesmannen, zullen er geen kiesvrouwen zijn?’ Praktisch een onnodige vraag aangezien ze alleen maar iets moeten doen wat de kiezer bepaalt. Dwz ze leggen een eed af en brengen (na een ruime maand bedenktijd) per staat met z’n allen hun stem uit op de persoon die de meeste stemmers in die staat haalde. Feitelijk kiezen zij de volgende president op 19 december. Het zijn geen politici, maar doorsnee mensen. En misschien zitten er tegenwoordig ook kiesvrouwen bij. In de USA heeft men het over ‘Electors‘, daar kan je dus niet horen of het over alleen kiesmannen of ook over kiesvrouwen gaat. Op de Nederlandse media gebruiken ze steevast ‘Kiesmannen’ en mogelijk is het inmiddels beter om ze ‘Kiesmensen’ te noemen of ‘Kiezeurs’.
Dat rare indirecte systeem met Kiesmensen en in de voorverkiezing met ‘Gedelegeerden’ is bedacht om te waken voor onkundig stemgedrag van het volk. In theorie is het mogelijk dat zo’n Kiesmens het vertikt om zijn stem op Trump uit te brengen, omdat het een horrorclown is. Dat komt echter vrijwel niet voor en is ook niet in de Republikeinse voorverkiezing gebeurd. Mogelijk geeft dat meer ellende dan dat het aan ellende met Trump kan voorkomen.
Met die kiesmensen zit het overigens wel een beetje scheef. Het aantral per staat varieert met het aantal inwoners. Daarbij hebben staten met minder inwoners meer kiesmensen per inwoner. Een stem in een kleinere staat kan daarmee gelijk staan aan 3 stemmen in een grote staat zoals Texas of California. In de EU is dat overigens niet veel anders. De 512.000 Luxemburgers hebben net als de 81.000.000 Duitsers 1 vetorecht. Per inwoner hebben Luxemburgers 10x minder stemmen (85.000) nodig voor een afgevaardigde in het Europarlement, vergeleken met 850.000 stemmer voor een Duitse zetel.
Op het internet vond ik het bovenstaande diagram, die ik zelf gesorteerd heb op het aantal inwoners per ‘kiesman’. Daarbij heb ik met rood (Republikeinse kleur) en blauw (Democratische kleur) aangegen op welke presidentscandidaat in 2004 tot 2012 is gestemd. (Grijs zijn ‘swing’ states, die niet duidelijk in hun voorkeur zijn.) Ik heb ook het gemiddelde per partij aangegeven en daaruit is niet direct een voordeel te zien voor de Republikeinen of Democraten. De huidige verkiezing is daar minder geschikt voor, omdat het deze keer vooral om proteststemmen is gegaan. Iedereen die tegen Hillary was stemt op Trump en iedereen die Trump een malloot vond stemt op Hillary. Maar het liefst hadden de meeste mensen op iets of iemand anders of maar helemaal niet gestemd.
Geplaatst op 2016-11-09, in Kiesmatig en getagd als Clown, Diagram, Hillary, Kiesman, Kiesmethode, M/V/X, Statistiek, Trump, USA, Verkiezing. Markeer de permalink als favoriet. 13 reacties.
185 Legpuzzels
ximaar 
Tsja, het is over en uit voor de Clintons… Ze had het dus niet.
Een inwoner van Wyoming is daarmee belangrijker dan een inwoner van Texas.
Heeft Engeland ook niet een ingewikkelde manier van stemmen tellen? Of is dat al aangepast?
@Bertie in heel GBR, maar ook in bijvoorbeeld Canada hebben ze een districtenstelsel. Op die manier krijg je vanuit het hele land mensen in de kamer en heb je als inwoner altijd je eigen afgevaardigde in de buurt.. En bij zoiets krijg je ook een winner-takes-all. Dwz per district is er maar 1 afgevaardigde en op die manier kan een partij 40% van de stemmen halen, maar 0% van de kamerzetels. Nederland is behoorlijk klein. Zoiets komt meer voor in grotere landen. D66 wilde ook ooit iet vergelijkbaars in Nederland hebben, de overige partijen zien er niets in.
Bij de EU wordt wel met een districtenstelsel gewerkt. Dwz Als in Luxemburg nu 2% of 98% gaat stemmen, ze krijgen 6 zetels. In België is ook een soort districtenstelsel. Daar mag een Vlaming niet op een Waalse partij stemmen en omgekeerd.
Het aparte in de VS is dat per staat een aantal kiesmannen afvaardigt. En die kiesmannen kiezen de president (dus eigenlijk is de verkiezing van Trump nog niet afgerond). En in vrijwel elke staat geldt dan ‘the winner takes it all’; dus als in een staat 60 % voor A heeft gekozen en de overige 40 % zijn voor andere kandidaten (want er zijn ook nog onafhankelijke kandidaten) dan stemmen toch alle kiesmannen op A.
Je zou denken dat je die kiesmannen wel zo zou kunnen verdelen dat 60% stemt op A; en de overige kiesmannen verdeeld over de overige kandidaten, in verhouding met wat er is gestemd in de staat.
Ik heb als ik me goed herinner gelezen dat er twee staten zijn waar dat zo gaat. En dat ook niet in elke staat de kiesmannen verplicht zijn zich te houden aan de uitslag van de verkiezingen waar de burgers hebben gestemd. Maar dat ze zich daar eigenlijk altijd wel aan houden.
Er zijn wel eens stemmen opgegaan om dit districtenstelsel om te zetten naar een ander model, ik weet niet meer van welke politici. Kennelijk heeft het ook nadelen.
Eigenlijk begrijp ik niet waarom er niet simpelweg per stem geteld wordt, alle (westerse) landen hebben er apparatuur voor, naam ik aan.
In de VS zijn al wel pogingen gedaan om het te veranderen; maar het systeem zit daar heel diep verankerd in de grondwet; en grondwetswijzigingen zijn altijd moeilijk. Op zich terecht; betekent wel dat je erg op moet letten wat je in de grondwet zet.
Ik ben ooit lid geweest van een studentenvereniging waar het heel moeilijk was om de grondslag te wijzigen;. Ik weet de details niet meer; wel dat letterlijk elk lid moest stemmen. Het is uiteindelijk wel gelukt, maar betekende dus dat elk lid, hoe inactief ook, moest worden benaderd met de keus: stemmen, of je lidmaatschap opzeggen. Er zal ook wel een hoge meerderheid voor moeten zijn geweest. Het kan zelfs zijn dat er geen enkele tegenstem mocht zijn, maar dat weet ik niet meer zeker (in dat geval hebben we gewacht totdat de enkeling die tegen was lid af was ) Overigens heb ik heel goede herinneringen aan die vereniging; en aan ontgroenen deden ze toen al niet meer. Ik heb er veel geleerd, ben er positief door gevormd en heb er vriendschappen gesloten.
De hele procedure heeft me toen wel geleerd: je mag best je best doen om bepaalde regels, voorwaarden te borgen, door het een beetje moeilijk te maken om die te veranderen; maar je moet het niet (bijna) onmogelijk maken.
Het is mij nog steeds niet echt heel goed duidelijk , het kiesstelsel in Amerika. Natuurlijk ben ik ook niet weg van Trump. Helemaal niet. Maar een vrouw die zich als feministe voordoet, maar het niet is , is ook verschrikkelijk. Zucht.
Ik houd me maar vast aan het gezegde: Jelle zal wel zien, hoewel Jelle natuurlijk ook al lang dood is.
En ik zou wel eens iets meer over die kiesmensen willen weten. Daar zou eens een reportage over gemaakt moeten worden zodat het voor ons wat inzichtelijker wordt.
@Hanscke: Ik had halverwege onder ‘Electors’ een link naar de engelstalige wikipedia gezet omdat die veel completer is. Links kan je dan keizen voor Nederlands waar ook nog wat aanvullende info staat over de zogenaamde kiesmannen. https://nl.wikipedia.org/wiki/Kiescollege_(Verenigde_Staten)
@Trijntje: Het zijn een aantal zaken. Dat systeem met Kiesmannen bestaat zover ik weet alleen nog in de USA, vroeger waren er wat meer landen die hun kiezers niet vertrouwden. Want zo komt het op mij over.
Iets anders is het ‘winner takes all’, dat gebeurd in veel meer landen zoals in GBR. Andere landen hebben dan weer een kiesdrempel waardoor je niet zoveel kleine partijtjes krijgt.
Punt is wel dat het nu weer meer ter sprake komt omdat een groot deel van de mensheid Trump niet ziet zitten. Toen Obama werd gekozen hoorde je er minder over.
Natuurlijk is het zo dat je er nu meer van hoort omdat Trump zo veel weerstand oproept. Toch zijn deze discussies de laatste decennia wel vaker gevoerd.
Ik denk dat elk kiesstelsel voor-en nadelen heeft.
In Nederland is het weer apart hoe de leden van de Eerste Kamer worden gekozen.
@Trijntje: Bij het Nederlandse systeem heb ik moeite met de vorming van coalities. Tegenwoordig zijn er 3 of meer partijen daarvoor nodig en de partijen zijn niet duidelijk naar de kiezer toe voor wat betreft e partnerkeuze na de verkiezing. Dat lijkt op een soort bingo. Sommige partijen willen er niets over zeggen om zo beter de coalitie-onderhandelingen in te kunnen gaan. Anderen geven wel een soort voorkeur aan, maar daar blijkt dan weer nuets van terecht te komen. Dat is ook eigenlijk een reden waarom ik minder partijen zou willen zien, die elk dus wat groter zijn. En misschien moet er op het stembiljet wel een extra keuze komen voor een stuk of 5 reeele coalitie-opties.
Hierdoor is de keuze moeilijk en kun je je achteraf flink genept voelen.