Jul-25: AirCo uit het Jaar Nul
In 1988 maakte ik een rondreis door het zuiden van Turkije en kwam, zoals velen voor en na mij, ook in het Romeinse theater van Aspendos. De gids ging daar graag met ons naartoe, ondat het warm was en het hier bij het podium een stuk koeler.
Dat wil zeggen vanaf de zijkanten naar het podium waren 2 lange donkere gangen. Door de natuurlijke luchtstroming (trek) ging er veel lucht door die gangen. De warme lucht die boven het podium omhoog wilde, zoog deze koelere lucht door die gangen aan. Een zeer simpele AirCo letterlijk uit het jaar nul. (Nou ja, 155 na onze jaartelling). Destijds was het een 20-jarige Griekse architect Zenon die dit bouwerk had verzonnen. Hij woonde in Aspendos en wist dat het er erg warm kan worden. Minstens zo opvallend is dat de buitenmuren nog altijd kaarsrecht zijn, ondanks de vele aardbevingen die Turkije door de eeuwen getroffen heeft.
Zelf heb ik het in mijn huis de laatste warme week redelijk koel gehouden door overdag alles dicht te laten en het dubbelglas haar isolerende werk te laten doen. Pas na een uur of 22 gingen alle deuren open om zo koelere lucht voor de volgende dag te tanken.
Koelere plekken zijn hier het ziekenhuis met een dure Airco-installatie of de Jumbo, waar je zelfs een trui aan moet trekken. Zonder energie te verspillen is ook de Grote Kerk, die erg hoog is, lekker koel. Op vakanties heb ik vaker kerken bezocht als het buiten snikheet was. En meestal zijn de grotere van binnen heerlijk kil.
Maar gisteren merkte ik nog een koele plek. Het fietstunneltje onder de N9 naar Heiloo. Dat ding is behoorlijk lang en een paar meter diep. Eigenlijk werkt die net als dat Romeinse theater. De warme lucht stijgt en de koelere lucht blijft achter in het tunneltje.
Geplaatst op 2013-07-25, in Klimatig en getagd als AirCo, Aspendos, Bouwkunst, Fietstunnel, Grote Kerk, Klimaatbeheersing, Romeinen, Theater, TUR, Warm. Markeer de permalink als favoriet. 10 reacties.
185 Legpuzzels
ximaar 
Ik ben blij dat het hier net even wat geregend heeft, daar koelt het ook even lekker van af.
@Sjoerd: Dat geluk valt hier tegen. Voordeel was wel dat het aan de kust iets minder warm wordt. Alhoewel at effect bij oostelijke wind tegenvalt. De hoogstgemeten schaduwtemperatuur was een paar dagen terug 33,3.
Doen wij ook, kerken bezoeken. Ook omdat we ze willen bekijken maar bijkomend voordeel in deze hondsdagen is de koelte. En inderdaad de supers, daar koel je ook even af. Verder ben ik blij dat ik van huis een ventilatortje heb meegenomen, want dit slot heeft geen airco. wel hele dikke muren, dat scheelt ook.
Erg slim van die Zenon.
Tijdens de vorige hittegolf (2003) heb ik in Frankfurt veel shitfilms uit Hollywood bekeken in de heerlijk koele bioscoop. Een lekker ijsje erbij in de pauze, en zo wist ik meteen ook weer wat er leefde onder het volk. Mijn huidige woning is middels gordijnen enz. goed koelbaar.
In 1976 was ik in mei in Parijs; en het was er toen erg heet, veel meer dan normaal. Mijn zus en ik zochten vaak verkoeling in kerken. We bekeken ze ook graag, maar de koelte was mooi meegenomen.
@Emigrant: Zonwering aan de buitenkant kan ook heel goed werken. Zelf heb ik die niet en heb ik er niet zo nodig. Ik doe ook de gordijnenen dicht, wat wel helpt, maar dan zit de warmte daarachter toch al binnen. Dat is niet zo erg, als dat beetje warmte maar achter de gordijnen blijft hangen en niet wordt rondgepompt met een ventilator.
Toevallig staat er in de Volkskrant van vandaag op blz. 31 een artikeltje met verwijzing naar traditioneel beproefde wijzen om het koel te houden onder de titel: Waarom we vroeger geen airco nodig hadden
Supermarkten in Frankrijk, ook zo lekker koel, of anders een grot. In het bos is het ook koeler. Maar het best werkt natuurlijk het hoofd koel houden.
Wat leuk om te lezen. In de oudheid waren de mensen zo inventief. Dit is maar een voorbeeld. Elke goede gids kan je bij elk antiek bouwwerk versteld doen staan van de slimme voorzieningen. Moderne airco is mij een gruwel: weer meer machines die olie slurpen (en soms ziektes veroorzaken, bijv. legionella).
@Selma: Van de meeste airco’s, vooral die in auto’s en reisbussen, heb ik flinke last en loop ik bronchitis op. De reden is dat ze de lucht drogen en daardoor een groot verschil ontstaat tussen luchtvochtigheid binnen en buiten. Ik rij al bijna niet mee in een auto en zomers probeer ik dat nog meer te voorkomen.