Dec-02: Jargonica
Dit logsel is te danken aan 2 recente logjes van Rob H. Ik vind zijn voorstel voor een boek met verzamelde logjes zeker leuk en levensvatbaar. Hangt natuurlijk erg van de inhoud af, mogelijk moet je om die reden wel een aantal verschillende log-boeken uitbrengen.
In 2 eerdere en 1 later logje gebruikte hij het woord ‘Pyrrhus-overwinning’. Dat woord was ik de laatste tijd teveel tegen gekomen. Ik was in de veronderstelling dat Rob aan het papagaaien was, maar had het duidelijk mis. Dergelijke woorden kunnen door hun hoge scrabblewaarde niet teveel gebruikt worden. Dat valt meteen op.
Via Google heb ik even nagezocht waarom het te frequente gebruik van het P-woord mij irriteerde. Rob en Frans54 gebruikten het rond 23/22 november. In diverse kranten stond het ook rond die tijd. Aanleiding was een uitlating van Mark Rutte in een TV-programma op 16 november.
Een maand eerder gebruikte Filip de Winter het woord voor een andere verkiezing. En een half jaar eerder valt het te vinden op de website van de VVD-Leiden.
Zullen Rob, Frans, Afanja en nog een setje webloggers weten dat zij gebruik maken van het politiek-jargon van deze groep mensen?
Al zoekende bracht me dat op het woord ‘Jargon’. Ik heb jaren m’n best gedaan om vakjargon te vermijden en dat zal ik blijven doen. In mijn vakgebieden elektronica en informatica is jargon niet uit te bannen. Onbedoeld werpt het een enorme muur op tussen digibeten en andigibeten. Vrijwel alles wordt afgekort en in een gemiddelde zin komen 3 tot 4 onduidelijke afkortingen voor.
Vervolgens verschijnen die woorden ook in folders voor consumenten-elektronica als radio’s, TV’s en computers. Veel mensen wisten al niet wat FM betekende en dat het goed mogelijk is om met Frequentie Modulatie uit te zenden op de middengolf. FM-band was dan ook oorspronkelijk UKG; Ultra Korte Golf wat veel correcter is. Inmiddels worden we doodgegooid met ADSL, MP3, DVD en noem maar op. Voor de lezers die hier geen wijs uit kunnen worden heb ik al 20 jaar een afkortingebestand dat de laatste 6 jaar op het Internet te vinden is.
Voor de IT-wereld (Information Technology) is een speciale taal ontwikkel, het Itil (Information Technology Infrastructure Library). Het moest er voor zorgen dat IT’ers gelijke uitdrukkingen gebruiken. In die taal mag een klant (gebruiker van bijvoorbeeld een ADSL-verbinding) een ‘melding’ maken van een ‘incident’. Als een klant echter zegt dat er een ‘probleem’ is, dan is dat fout. Met zijn of haar kennis kan alleen sprake zijn van een ‘incident’, bij een flink aantal gelijksoortige ‘incidenten’ is pas spake van een ‘probleem’. Helpdeskers (die volgens Itil Servicedeskers heten) spreken dus nog steeds een ander jargon dan de klanten.
Zo kreeg ik onlangs een ‘Ticketnummer’ van Web-log. Dat Belgische woord voor buskaartje gebruiken de Itil’ers om een ‘Meldingnummer’ aan te geven. Het gezwam houdt dus nooit op.
Naast de IT’ers, kunnen ook politici, ambtenaren, boekhouders, sporters, medici, zorgverleners, etcetera flink vaktechnisch uit de hoek komen. Wielrenners ‘zitten vaak in ’t wiel’ van een voorganger. Lijkt mij geen handige bezigheid, zeker nu een deel met dichte wielen rondrijdt. Artsen laten een EGC’tje maken of winden zich op over uw BMI. Een verkeersambtenaar heeft het over VRI’s met Ofossen en een VOP. Ze bedoelen daarmee een stoplicht-installatie met een groot opstelvak voor de wachtende fietsers en een zebra (VoetgangersOversteekPlaats).
Bij politici moet ik in dit geval denken aan het geval Sharon Dijkstra. Toen zij op zeer jeugdige leeftijd de 2de kamer inging gaf ze aan duidelijker te zijn en de taal van de gewone mensen te blijven praten. Dat vond ze (terecht) erg belangrijk. Nog geen 3 jaar later was ze helemaal om. Elke zin bevat de ambtenarenkreet ‘inzake’, met moeite hou ik het 10 seconde vol om haar aan te horen.
Dus zo’n log-boek lijkt me best leuk als het woord ‘Pyrrusoverwinning‘ (of Pyrrhusoverwinning) er hooguit 2x in voor komt. :-)
Geplaatst op 2006-12-02, in Webmatig en getagd als Afko, Digibeet, DSL, FM, Jargon, Pyrrus, Taal, Ticket, VoIP, VOP, VRI, Zebra. Markeer de permalink als favoriet. 25 reacties.
Even nog een misverstand wegnemen. Het is overigens een detail in jouw voortreffelijke betoog. Er heeft maar een Pyrrhus bestaan en dat is de Pyrrhus met een h erin. Al het andere, ook zoals het vermeld staat in Wikipedia, is echt fout.
@Rob: Daar ben ik niet op in gegaan. De schrijwijzes heb ik overgenomen zoals ze in de kranten staan. Het geeft maar weer aan dat ook hier het ‘klok-klepel’-probleem speelt.
Heel leuk, Xiwel. Je hebt volgens mij helemaal gelijk met dat vakjargon. Als er in vakjargon tegen mij wordt gepraat, vraag ik ook altijd: “Kunt u het nu in het Nederlands zeggen?” Er valt dan meestal een stilte, want dan moet er aan de andere kant nagedacht worden. Om de een of andere reden denken mensen als bijvoorbeeld Sharon Dijkstra, dat ze niet serieus worden genomen als ze geen vaktaal gebruiken. Het is bovendien een luie manier van praten. Je gaat er van uit, dat iedereen hetzelfde bedoelt en aangezien dat niet zo is, volgen er oeverloze discussies.
Bij de eerste vreemde woorden zijn ze mijn aandacht al kwijt, wie er ook tegen mij aanpraat.
@Vedat: Soms zijn vaktermen onvermijdbaar omdat er met doorsnee woorden hele zinnen nodig zijn om iets op de juiste manier te omschrijven. Onder elkaar als vakbroeders en -zusters is het ook niet zo erg.
20 jaar terug liep het tussen 2 vakbroeders mis, waarbij de een vond dat ‘Scada’ hetzelfde was als ‘MMI’. De ander vond van niet, maar kon niet aangeven waarom. Beide wisten wel dat MMI Man-Machine Interface betekende wat later HMI (Human-Machine Interface) werd. Maar ondanks dat ze het letterwoord Scada veelvuldig gebruikten konden ze mij niet vertellen waar dat voor stond. Dat heb ik dus maar uitgezocht, en zo begon mijn afkortingenlijst. (Die overigens ook vol staat met politieke, medische en andere afkortingen).
Het verschil was dus erg groot. MMI/HMI kunnen drukknoppen, metertje en/of een bedieningsscherm zijn. Scada is een software pakket waar je een bedieningsscherm mee kan programmeren/configureren en die daarbij fouten, handelingen, meetgegevens gedurende een bepaalde tijd opslaat.
@Ellen: Daar ben je niet de enige in. Geldt ook voor de meeste lezers van verkeerd geschreven handleidingen.
Ik was me er niet van bewust jargon van een paar politici over te nemen, ik kwam er op door het goud van Balkie te bestempelen als pyriet waarna P(h)yrrus vlak om de hoek lag.
Ik werk ook in de IT en bij ons is er spraken van een probleem, veel van dezelfde problemen is een ‘escalatie’. Vooral als het netwerk eruit ligt. Ik werk echter met 1 en hetzelfde bedrijf en de users hebben ook weer een eigen jargon dat je moet aanleren. Wij hebben het idd ook over tickets, een probleem dat niet kan worden opgelost gaat naar 2nd level.
Grappig, die jargon ‘speak’.
@Hette: Ook een cursus Itil gehad? Zover ik me herinner (was al weer 3 jaar terug) werd bij ons escaleren gebruikt om een probleem ‘op te schalen’ naar een hoger niveau, zeg maar ‘higher level’. :-)
Veel bedrijven geven er waarschijnlijk een eigen draai aan. Onze ‘klanten’ stonden regelmatig het verkeer te bekeuren en die groep hoefde van mij niet bekeerd te worden tot enig IT-jargon. ‘Hij doet ’t niet’ was voor mij prima. Dan stelde ik voor om het kastje in de vorm van een rechtopstaand broodtrommeltje 15 minuten uit te zetten en na een kop koffie weer aan. Dat lostte destijd 73,2% van de ‘incidenten’ op. Afhankelijk van de gebruiker/ster gebruikte ik dat woord ‘broodtrommeltje’, want sommigen waren in staat om het beeldscherm 15 minuten uit te zetten.
Ja bij een escalatie moet het naar een 2nd level. Op hogere schaal dus. En een reboot helpt inderdaad vaak. De meeste gevallen zijn zo snel opgelost.
Maar er blijven altijd hopeloze gevallen tussenzitten..
@Hette: Ik heb wel vreselijk gelachen in dat jaar. Met de klanten had ik prima contact en die losten steeds meer zelf op. (Ik probeer altijd mensen zelfredzaam te maken.) Met de IT’ers om de hoek had ik meer problemen. Helaas mag ik er niet veel over schrijven. ik heb er een eed moeten zweren.
Ik kan wel zeggen dat ik een andere IT’er was met een industriële achtergrond. Ik was gewend om foutloze programma’s te maken en programma’s die een hoog zelfoplossend vermogen hadden. Kantoorautomatisering vond ik maar nix en zeker niet hoe het bij dat laatste bedrijf was ‘aangepakt’.
Oef, wat een sisyfusarbeid, die afkolijst van je.
Ik werk aan de rand van de afvalbranche, ook daar natuurlijk volop jargon al heb ik er zelf gelukkig niet vaak mee te maken.
En dat boek. De selectie lijkt me inderdaad een hele klus. Op welke doelgroep mik je? Alleen bekenden van de loggers? Dan kan het een bonte verzameling logs worden. Maar als je ook onbekenden wilt aanspreken ligt een thema of beperking tot één soort log meer voor de hand.
@Epi: Voor ‘dat log-boek’ verwijs ik je naar de link van Rob hierboven. Zelf denk ik dat een boek met regio-logs de meeste kans maakt. Dus loggers die uit hun eigen omgeving iets schrijven. Niet overgeklad uit de krant, maar zelf ervaren. Een soort Carmiggelt-familie dus.
Maar eerlijk gezegd hoeft het van mij niet. Een dergelijk boek zou ik net als alle andere boeken niet lezen. Ik ben al jaren helemaal over op electronica. Zo print ik nooit e-mails. Ik lees alles van het scherm. Ben dus een beetje doorge-evolueerd. :-)
@Epi: Mijn afko’s heb ik op een eigen manier gerubriceerd. Dat heb ik gedaan met sleutelwoorden. Een daarvan is ‘Afval’ en een andere die erg in de buurt komt is ‘Milieu’. Daar valt met een apart downloadprogramma’tje op te filteren. Want jullie maken er net als de rest een afko-troep van. :-)
Ik werk al 18 jaar aan die lijst dus de hoeveelheid tijd per jaar valt erg mee. Het meeste werk is nazoeken. Vaak staan afkortingen verkeerd omschreven in de krant en dan is het nog een heel gezoek om de juiste omschrijving te vinden. Vooral omdat de kranten alles van elkaar overkladden.
Sorry voor de troep. ;-)
Ja, ik had de link naar Rob gevolgd en gelezen, zoals ik ook mijn streekgenoot Vedat wel eens lees. (Zijn Netterden-Emmerik filmpje was erg herkenbaar).
Ik lees best veel, ook in boeken bedoel ik, maar ook voor zo’n regiologgersboek zou ik niet zo warm lopen. Daar zou ik zelf overigens ook niet in thuishoren, de regio speelt maar zelden meer dan een bijrol in mijn logjes (nu toevallig wel (even een functionele link ;-))).
Soms vormen de reacties juist de kers op de logtaart, of soms richt je je in een log tot je lezers; zaken die een boek nog moeilijker maken. Neemt niet weg dat ik vaak logs lees waarvan ik vind dat ze een groter publiek verdienen.
En met stoplicht-installatie bedoelt Xiwel dan weer een verkeerslichtinstallatie.
@F’slag: Hier noemt de gemiddelde burger het een stoplicht, alhoewel dat alleen voor de rode lamp geldt. Het woord ‘VerkeersRegelingInstallatie’ is iets minder populair.
ja, dat lelijke jargon- en ambtenarengepraat. Echt iets voor politie-, brandweer- en andere lagere overheden. Om indrukwekkend te klinken. Hoewel je je kunt afvragen of het de veiligheid vergroot, al die woorden als doch, blijkens, delict, verstrekken, belendende percelen enzenz. Het vergroot de leessnelheid en de voor-ieder-begrijpelijkheid niet.. In elk geval vind ik hoger opgeleiden die het ook gebruiken al snel n beetje dom klinken (want zo “lagere overheden”-achtig.)
Sisyphusarbeid en Tantaluskwelling mogen wel? ;-)
@CyberJo: Zeker, maar ook niet te vaak. Hebben camera’s regelmatig last van zoiets?
Ja, vooral van de Sisyphus variant… :-)
De wordt in u stuk geschreven dat er al 6 jaar op internet een afkortings bestand staat, nou kan ik dat nergens vinden ik heb bij google afkolijst ingevoerd want die zou er ook moeten zijn ,maar ik kan ze niet vinden. kunt mij de site name of link toesturen zo dat ik op die site kan kijken.
gr. Smits
@Koos: Een mailtje is onderweg.
ik heb nog niks gezien bij hotmail. (Xiwel)
@Koos: Hoop dat ie in de herkansing wel wil.